تعیین مدل ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای داده‌کاوی

تعیین عملکرد شرکت‌ها با استفاده از نسبت‌های مالی همواره جالب توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران بوده است. شناسایی عوامل مالی که بیشترین تاثیر را بر عملکرد شرکت‌ها داشته یکی از مباحث مهم برای تصمیم گیرندگان است. در این پژوهش با به کارگیری استاندارد داده‌کاوی، 4 مدل درخت تصمیم کاشف تعاملات خودکار کای دو[1]، آماری موثر عاری از تعصب و سریع[2]، خوشه بندی و رگرسیون[3] و سی فایو[4]  به منظور ارزیابی عملکرد پیاده‌سازی و مدل‌ها با معیار‌های ارزیابی مقایسه شدند. همچنین نسبت‌های تاثیرگذار در ارزیابی مالی شرکت‌ها شناسایی شد. 673 شرکت بورس اوراق بهادار تهران بر اساس 30 نسبت بدست آمده از  صورت‌های مالی سال‌های 1393-1390 بررسی شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد در مقایسه 4 درخت تصمیم در روش‌های ارزیابی تخمین نمونه آزمایشی، اعتبار سنجی متقابل و شاخصه‌های ارزیابی درخت تصمیم کاشف تعاملات خودکار کای دو  دارای بیشترین صحت و دقت است. البته مدل‌های دیگر نیز از اطمینان بالایی (بالای 80 درصد) برخوردار هستند و می‌توان از تمامی آن‌ها استفاده کرد. همچنین در نتایج داده‌کاوی حاضر نسبت سود خالص به فروش، نسبت بار مالی وام و گردش مجموع دارایی‌ها در میان نسبت‌های مالی مورد بررسی  اهمیت بالاتری در پیش بینی عملکرد داشتند. [1] CHAID (Chi-squared Automatic Interaction Detection) [2] QUEST (Quick, Unbiased, Efficient Statistical Tree) [3] Classification and Regression [4] C5.0